ADAPTACJA BEZ STRESU

Adaptacja, czyli zadbanie o przystosowanie dziecka do środowiska przedszkolnego jest procesem złożonym, długotrwałym i wieloczynnikowym. Dziecko w tym czasie potrzebuje dużo czasu, zrozumienia i cierpliwości (od rodziców jak i opiekunów, nauczycieli), aby prawidłowo przystosować się do nowej dla niego sytuacji. Specjaliści stosują pojęcie dojrzałości przedszkolnej, co definiują jako „osiągnięcie takiego stopnia rozwoju fizycznego, umysłowego, społeczno-emocjonalnego, jaki pozwala mu na pozostawanie w ciągu kilku godzin dziennie, pod opieką personelu przedszkola i współuczestniczenia w zajęciach tam organizowanych”.

Zagadnienie przystosowania wydaje się być szczególnie istotne zarówno dla rodziców jak i pedagogów. Te dwa podmioty są odpowiedzialne za charakter przebiegu adaptacji dziecka do przedszkola. Ważna jest tego świadomość, która powinna zaowocować partnerską współpracą.

Co zrobić, by adaptacja dziecka w przedszkolu była sprawna?

Proces adaptacji powinien zachodzić stopniowo. Warto poświęcić pierwszy tydzień lub dwa, by powoli wydłużać czas spędzany przez dziecko w placówce. Jest to bardzo ważne, ponieważ pozwala dziecku zbudować pozytywny obraz nowego miejsca. Zadbaj także, by w miłej formie przekazać dziecku informację, o tym, że pójdzie do przedszkola. Może to być rozmowa, spacer pod budynkiem przedszkola, uroczysty podwieczorek, na którym oznajmisz mu, że wkrótce zostanie przedszkolakiem. Dziecko powinno wówczas usłyszeć, że jest duże, dzielne, potrafi wiele samo zrobić, więc przyszedł czas, by zostało przedszkolakiem. Może otrzymać z tego powodu gratulacje i książeczkę. Pierwszy krok dziecka w samodzielność często bywa trudny. Zatem musimy zrobić wszystko aby ułatwić dziecku przedszkolny start i dobrze przygotować do czekających je zadań.

Jak  można ułatwić dziecku start w przedszkolu – rady dla rodziców:

• postaraj się w początkowym okresie, odbierać córkę/synka nieco wcześniej (małe dziecko ma inne poczucie czasu i okres przebywania poza domem wydaje mu się bardzo długi),
• nie mów, że przyjdziesz  po nie wcześniej, kiedy jest to niemożliwe (stracisz jego zaufanie i zmniejszysz jego poczucie bezpieczeństwa),
• nigdy nie strasz dziecka przedszkolem,  przeciwnie staraj się podkreślać jego dobre strony,
• przyzwyczajaj swoją pociechę  do urozmaiconych potraw, skończ z rozdrabnianiem pokarmów,
• wdrażaj dziecko do przestrzegania umów i zasad,
• sprawdź , czy  twoje dziecko potrafi samodzielnie  wykonać proste czynności – samemu załatwiać potrzeby fizjologiczne, myć ręce, ubierać się. Jeśli ma problemy poćwiczcie razem i chwal je za każdy nawet najmniejszy sukces,
• odzwyczajaj  dziecko od smoczków, pampersów, nocnika,
• pozwól dziecku uczestniczyć w przygotowaniach do przedszkola (wspólne zakupy), daj  możliwość przyzwyczajania się do tych rzeczy w domu, aby w przedszkolu to wszystko nie było takie nowe, a już znajome i zarazem łatwe do rozpoznania,
• jeśli dziecko miało mało kontaktów z rówieśnikami i innymi dziećmi nadrabiaj to teraz.

Jak powinno wyglądać rozstanie z dzieckiem?

Sam moment rozstania jest trudny zarówno dla dziecka jak i rodzica. Pamiętajmy, iż atmosfera powinna być przyjazna i miła, a sam moment rozstania przebiegł szybko i sprawnie

1. Krótkie pożegnanie. Długie rozmowy, całusy, uściski, niekończące się przybijanie piątek utrudnia dziecku i rodzicowi rozstanie.
2. Rytuały. Warto abyście przed wyjściem do przedszkola ustalili sposób rozstanie czy będzie to całus, przybicie „żółwika”, czy przytulas. Pierwsze dni na pewno będą trudne w utrzymaniu tego, ale z biegiem czasu na pewno dziecko się przyzwyczai.
3. Mów prawdę. Powiedz dziecku, że nadszedł czas rozstania i wrócisz „po obiedzie”. Dobrze, żebyś określiła dziecku orientacyjny czas powrotu.
4. Miłe komunikaty. Nie stosuj nigdy stwierdzenia „nie bój się”, bo uświadamiasz swojemu dziecku, że jest coś czego mógłby się bać. Zamiast tego powiedz „Miłej zabawy”, „Na pewno dzień Ci minie przyjemnie”. Pamiętaj o uśmiechu i ciepłym głosie, który pomoże twojemu dziecku nabrać pewności siebie, że „w przedszkolu jest fajnie”
5. Cierpliwość. Okres adaptacji może przebiegać długo. Pamiętaj, że wiele zależy od Ciebie, nauczyciela i dziecka. Warto, abyś była wrażliwa na emocje dziecka. Krzyk i negatywne emocje z Twojej strony pogorszą sytuację.

Porady na pierwsze dni w przedszkolu:

• stosuj w przedszkolu krótkie pożegnania,
• nie okazuj dziecku własnych rozterek zostawiając je w przedszkolu, (przekazujesz im wtedy swoje lęki),
• przygotuj dla dziecka wygodny strój do samodzielnego ubierania, który można pobrudzić,
• nie wyręczaj dziecka nawet gdyby wykonywało określone czynności niezdarnie,
• nie zmuszaj dziecka  do  tego, by zawsze od razu opowiadało o tym, co wydarzyło się w przedszkolu. To powoduje niepotrzebny stres, poczekaj aż samo zacznie mówić,
• nie pytaj dziecka, co i ile zjadło, ale w co i z kim się bawiło,
• jeśli dziecko przy pożegnaniu z mamą płacze, postarajcie się, żeby przez kilka dni odprowadzał je do przedszkola tata (rozstanie z nim jest często mniej bolesne),
• staraj się  w miarę możliwości  skracać czas pobytu małego dziecka w przedszkolu  do 4-5 godzin (gdy dziecko już się przyzwyczai,  możesz go wydłużyć),
• pozostaw w szafce w szatni dodatkowe ubrania, uprzedź dziecko, że gdy pobrudzi lub zmoczy ubranie, może przebrać się  w czyste. Jeśli dziecko zabrudzi ubranie nie miej do niego pretensji i staraj się  nie krytykować dziecka,
• pozwól zabrać do przedszkola ulubiona zabawkę – przytulankę, to  często daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, przypomina dom,
• w rozmowach o przedszkolu staraj się podkreślać jego  dobre  strony, ale nie odbieraj dziecku prawa do własnej oceny życia przedszkolnego.  Dobrze jest pozwolić dziecku się wyżalić, wysłuchać jego relacji, podtrzymać je na duchu. Warto też rozpoznać trudne sytuacje i podkreślać, że podczas nieobecności mamy dziecko powinno szukać pomocy u swojej pani wychowawczyni,
• postaraj się nawiązać dobry kontakt i stała  współpracę z nauczycielkami danej grupy. Warto dowiadywać się o rożne sprawy dotyczące pobytu dziecka w przedszkolu.

Akceptacja przez dziecko nowej rzeczywistości przedszkolnej zależy w dużej mierze od akceptacji i pozytywnego nastawienia rodziców. Jeśli rodzice akceptują wychowawców, ich metody pracy i samo przedszkole, to zwiększa się akceptacja nowej sytuacji przez dziecko.

Drodzy Rodzice, zaufajcie wybranej przez siebie placówce, nie porównujcie jej z innymi, bo każda realizuje ten sam program, ale ma prawo robić to inaczej, tzn. innymi metodami, korzystając z innych pomocy, nauczycielki mogą pracować w innym tempie i innymi metodami, by osiągnąć to samo. Przedszkola różnią się dodatkowymi zajęciami, ale o tym należy dowiedzieć się wcześniej i dokonywać wyboru zgodnie z zainteresowaniami dziecka lub jego i waszymi potrzebami. Starajcie się być mądrymi partnerami nauczycielek, nie odbierajcie informacji problemowych, jako skargi na dziecko, lecz jako troskę i podstawę do rozwiązania wszelki trudności, Załatwianie spraw dotyczących dziecka rozpoczynajcie od rozmowy z nauczycielkami, ale nigdy w jego obecności. Respektujcie ustalone zasady postępowania na linii przedszkole-dom, bo dziecko nie może się znaleźć na „huśtawce” różnych opinii i oddziaływań. To źle wpłynie na jego wychowanie emocjonalne. Pamiętajcie, że to samo obowiązuje nauczycielki. To od nas, dorosłych w dużej mierze zależy, jak długo będzie trwał proces adaptacji. Wszyscy chcemy, aby wychowywane przez nas dzieci były radosne i wesołe, mądre i dobre, kochane i kochające. Pragniemy, aby „wystartowały” w życie z możliwie pełnym powodzeniem, dlatego też tak bardzo ważna jest  współpraca rodziców z nauczycielem w życzliwej i pełnej wzajemnego zaufania atmosferze. Mamy więc nadzieję, że  z Państwa pomocą uda nam się taką atmosferę stworzyć dla dobra przyszłych przedszkolaków.